Rodzaje skrzyni biegów cz.1

Skrzynia biegów to jeden z podstawowych podzespołów. Jej zadaniem jest przekazywanie momentu napędowego silnika na koła jezdne pojazdu. Jeszcze do niedawna na rynku samochodowym można było spotkać jedynie skrzynie manualną, najbardziej rozpowszechnioną na całym świecie. Obecnie oferty producentów samochodowych opiewają w kilkanaście skrzyń biegów, cechujących się rożnymi technologiami oraz sposobami zmiany biegów. Ja pragnę Państwu przedstawić najważniejsze rodzaje skrzyń montowanych w naszych samochodach.

Z pewnością każdy zna taki rodzaj skrzyni jak manualna skrzynia biegów zwaną pospolicie ręczną skrzynią biegów. Jest to obecnie najpopularniejsze rozwiązanie stosowane w większości pojazdów samochodowych, rolniczych i przemysłowych. Zmiana przełożenia jak sama nazwa mówi, odbywa się tutaj ręcznie przez kierowcę pojazdu. Do zmiany biegów wykorzystywany jest lewarek biegów umiejscowiony zazwyczaj pomiędzy siedzeniami kierowy a pasażera, przy desce rozdzielczej. Czasem można spotkać też lewarek na desce rozdzielczej, a przykładem jest Citroen Xara Picasso. Podstawowym elementem skrzyni manualnej są synchronizatory oraz koła zębate, które są ze sobą zazębione na stałe.

Przesuwając drążek zmiany biegów do odpowiedniej pozycji, kierowca przyczynia się do zmiany pozycji skomplikowanego układu dźwigni umożliwiających wybór odpowiedniego zsynchronizowanego sprzęgła, które zazębiając się z danym kołem zębatym, powoduje zmianę przełożenia. Głównym minusem tego rodzaju skrzyni, jest konieczność wciśnięcia pedału sprzęgła w celu odcięcia napędu podczas zmiany biegów.

Kolejnym rodzajem skrzynie biegów jest druga co do popularności skrzynia, czyli tak zwany . Skrzynia ta największą popularność zyskała w stanach zjednoczonych, gdzie co drugi samochód wyposażony jest w ten rodzaj skrzyni. Jest ona chętnie wybierana szczególnie przez osoby, które wymagają pełnego komfortu z jazdy, a to dlatego, iż skrzynia automatyczna nie wymaga wciskania przez kierowcę pedału sprzęgła i zmiany biegów lewarkiem. Wszystko dzieje się automatycznie, prawie każdy bieg jest tu uruchamiany bez ingerencji kierowcy. Jedynie lewarek zmiany umiejscowiony za kierownicą lub tradycyjnym miejscu między fotelami, wykorzystujemy do ustawienia z pozycji stop na start, parking, lub cofanie.

W automatycznej skrzyni biegów zamiast tradycyjnego sprzęgła ciernego zastosowano przekładnie hydrokinetyczną. Jest ona jednym z podstawowych elementów umożliwiających pracę tejże skrzyni. Kolejnym jest przekładnia planetarna. Umożliwia ona uzyskanie przełożenia poprzez przyhamowywanie poszczególnych jej elementów. W zależności od prędkości kół przekładni, włączany jest dany bieg skrzyni.

Automatyczna skrzynia biegów wymaga regularnej kontroli stanu oleju i ewentualnego uzupełniania go. Jest to dość ważna czynność ze względu, iż nieodpowiednia jego ilość może doprowadzić do nieprawidłowego działania skrzyni i skrócenia jej żywotności.

Obecnie w samochodach osobowych ze skrzynią automatyczną mamy możliwość wyboru odpowiednich trybów jazdy. Począwszy od trybu sportowego i normalnego aż po tryb zimowy i oszczędny. Możliwe jest też samodzielne wybranie odpowiedniego trybu pracy skrzyni do naszych wymogów oraz ustawienie stałej prędkości jazdy za pomocą tempomatu.